به مناسبت بزرگداشت هفته فرهنگی ایران و ایتالیا، نشستی فرهنگی با حضور پروفسور كارلو چرتی (رایزن فرهنگی جمهوری ایتالیا در ایران و استاد دانشگاه رم) در اندیشگاه فرهنگی كتابخانه ملی برگزار شد. در این نشست كه با حضور علاقه‌مندان مباحث فرهنگی برگزار شد، دو كتاب «سفرنامه میكله ممبره» و «جمهوری ونیز و ایران» مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

دكتر محسن جعفری‌مذهب، عضو هیئت علمی سازمان اسناد و كتابخانه ملی که به‌عنوان سخنران در این نشست حضور داشت، در ابتدا ضمن خوشامدگویی به حضار و تشكر از سفارت ایتالیا در ایران بیان داشت: امروز اولین روز از هفته فرهنگی جمهوری ایتالیا در ایران است و به همین دلیل در این جلسه به نقد و بررسی دو كتاب كه توسط نویسندگان ایتالیایی نگاشته شده ولی برای ما ایرانی‌ها هم دارای ارزش است می‌پردازیم. دكتر جعفری‌مذهب ادامه داد: روابط ایران و ایتالیا به حدود 750 سال قبل برمی‌گردد و جالب است بدانید كه در سال 1264 میلادی، شخصی به‌نام پترو بیوتی در شهر تبریز تجارت می‌كرد. دكتر جعفری مذهب در ادامه در زمینه كتاب‌های مذكور توضیحاتی ارائه داد. این عضو هیئت علمی سازمان اسناد و كتابخانه ملی گفت: كتاب «جمهوری ونیز و ایران» اثر گولیلمو برشه ترجمۀ یوسف‌خان مؤدب‌الملک است كه به‌همراه مقاله‌ای دربارۀ فعالیت‌های فرهنگی یوسف‌خان با پژوهش و تصحیح محسن بهرام‌نژاد در دوفصلنامه «آیینه میراث» منتشر شده است. ایشان ادامه داد: در بخش اول این كتاب به فعالیت‌های فرهنگی مؤدب‌الملک مشهور به ژوزف ریشار در ایران پرداخته شده، عنوان بخش دوم «‌دربارۀ کتاب جمهوری ونیز و ایران» است و بخش سوم نیز به بحث «جمهوری ونیز و ایران» اختصاص دارد. دومین كتاب نیز عنوان «سفرنامه میكله ممبره» دارد كه در سال 1382 در كتاب ماه تاریخ و جغرافیا به نقد و بررسی و معرفی آن پرداختم و در سال 90 دكتر ساسان طهماسبی با بنده تماس گرفت و پیشنهاد ترجمه كتاب را دادند و در بهمن ماه گذشته این سفرنامه در اصفهان منتشر شد.

در ادامه این نشست علمی، پروفسور كارلو چرتی، رایزن فرهنگی سفارت ایتالیا در ایران از برگزاركنندگان این نشست تشكر كرد و بیان داشت: سفیر ایتالیا نیز مایل بودند در جمع ما حاضر باشند اما متأسفانه هنوز استوارنامه خود را تسلیم نكرده‌اند. وی ادامه داد: امروز می‌خواهیم درباره دو شخصیتی صحبت كنیم كه تفاوت زیادی با هم دارند. یكی گولیلمو برشه و دیگری میكله ممبره. وی تصریح كرد: البته این موضوعات در تخصص بنده نیست ولی به دلیل احترامی كه برای جلسه قائل هستم، توضیحاتی ارائه می دهم. رایزن فرهنگی ایتالیا ادامه داد: میكله ممبره از یك خانواده ونیزی زاده شد و بسیار وطن‌پرست و پرتلاش بود. وی در سال 1509 به دنیا آمد و در بهار سال 1539 عازم ازمیر عثمانی شد و در اواسط تابستان، به شهر مرند رسید. هدف وی انعقاد قراردادی میان ایران و جمهوری ونیز علیه عثمانی‌ها بود كه البته بعد از تفاهم میان ونیز و عثمانی از راه خلیج فارس به پرتغال و سپس به ونیز بازگشت. وی در سال 1594 چشم از جهان فرو بست. او یك سیاستمدار وطن پرست ایتالیایی بود. پروفسور چرتی در ادامه در زمینه فعالیت‌های «برشه» گفت: برشه یك پژوهشگر تاریخ بود و كتاب روابط ایران و ونیز را چاپ كرد، كه امروز تلخیص آن معرفی می‌شود. وی در پایان صحبت‌های خود ابراز امیدواری كرد که رابطه ایران و ایتالیا در زمینه های فرهنگی گسترش یابد و برگزاری نشست‌ها و نمایشگاه‌های مرتبط نیز افزایش یابد.

دكتر الهام ملك‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در زمینه چاپ كتاب برشه با عنوان «جمهوری ونیز و ایران» گفت: ابتدا كتاب توسط انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در قطع پالتویی به چاپ رسید و سپس در ضمیمۀ 32 دوفصلنامه «آینۀ میراث» با عنوان «جمهوری ونیز و ایران» به‌همراه مقاله‌ای دربارۀ فعالیت‌های فرهنگی یوسف‌خان با پژوهش و تصحیح محسن بهرام‌نژاد منتشر گشت. وی ادامه داد: برای تكمیل كتاب مجبور شدیم توضیحاتی را اضافه كنیم و مابه‌ازای لاتین را در پانوشت‌ها بیاوریم و سعی كردیم در حد معقولی اطلاعات آن را تكمیل كنیم.

در ادامه، دكتر ساسان طهماسبی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور و مترجم كتاب سفرنامه میكله ممبره نیز بیان داشت: كتاب به‌طرز ساده‌ای نگاشته شده است و حجم آن هم با آنكه ممبره یك سال در ایران بوده است، كم است. وی بیان داشت: این كتاب هم از جهت شرحی كه بر روابط ایران و ونیز می‌دهد و هم اطلاعاتی كه درباره ایران جمع‌آوری می‌كند، دارای ارزش است. با وجود آنكه وی یك تاجر نیز بود، شرح چندانی در زمینه اقتصاد دوره صفویه نمی‌دهد. البته این كتاب در رابطه با مسائل اجتماع نظیر عاشورا، ازدواج، تدفین و معرفی شخصیت‌های حاضر در دربار صفویه اطلاعات مفیدی دارد. وی ادامه داد: اولین بار از طریق مطلب دكتر جعفری مذهب در كتاب ماه تاریخ و جغرافیا با این كتاب آشنا شدم و درخواست دریافت كتاب را برای ترجمه به ایشان دادم كه دكتر جعفری مذهب نیز موافقت كرد.

گفتنی است در پایان، نشست به صورت پرسش و پاسخ، ادامه یافت. لازم به ذکر است که این نشست با همکاری «مرکز پژوهشی میراث مکتوب»، «شبکه انجمن‌های دوستی ایران با سایر کشورها»، «سرای ایران‌شناسی»، «انجمن دوستداران فرهنگ ایران و ایتالیا» و انتشارات «بهتا پژوهش» در اندیشگاه كتابخانه ملی برگزار شد.