دكتر سيد رضا صالحي اميري در ديدار با محمود اورل قليچ  دبيركل اتحاديه بين‌المللي كشورهاي اسلامي  با اشاره به اشتراكات فرهنگي ميان دو كشور دوست و همسايه به ضرورت گسترش روابط فرهنگي دو كشور تاكيد كرد.

محمود اورل قليچ دبير اتحاديه بين المللي كشورهاي اسلامي روز دوشنبه 22 دی‌ماه ضمن بازديد از بخش هاي مختلف كتابخانه ملي با دكتر سید رضا صالحی  رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ديدار و گفت وگو كرد و در اين ديدار ضمن اشاره به ريشه هاي فرهنگي دو كشور، به گسترش روابط فرهنگي دو كشور تاكيد شد.

 دكتر سيد رضا صالحي در اين ديدار با اشاره به پيشينه تاسيس كتابخانه ملي در ايران و ادغام آن با سازمان اسناد كشور گفت: در سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران، كتاب ها و اسناد ملي نگهداري مي شود و اين مجموعه مهم ترين كتابخانه كشور به شمار مي رود كه  روزانه بيش از يك تا سه هزار نفر از انديشمندان و فرهيختگان كشور از امكانات آن استفاده مي كنند و به منظور گسترش فعاليت هاي فرهنگي اين مجموعه انديشگاه فرهنگي راه  اندازي شده است كه در مدت شش ماه گذشته بيش از 100 نشست تخصصي در انديشگاه فرهنگي برگزار شده است و قريب به پنج هزار نفر در اين نشست ها شركت كرده اند.

در ادامه اين نشست دكتر صالحي با اشاره به روند تحولات تركيه  گفت:كشور تركيه متشكل از اقوام متعددي است و دولت تركيه  براساس رويكردي اسلامي و عثماني شكل گرفته  و به نظرمن در دهه هاي اخير دولت تركيه از طبقه اليت و روشنفكران فاصله گرفته است.

ارول قليچ با تاييد صحبت هاي دكتر صالحي اميري گفت: اين موضوع كاملا درست است . تركيه نوين بر پايه بنيان هاي دولت عثماني بوجود آمد . دولت عثماني ترك بود اما تركيسم نبود و وزاري دولت عثماني را اقوام مختلفي تشكيل مي داد.  پس از شكل گيري تركيه نوين دولت به دليل تغيير رويه به يك باره قوميت را جايگزين دين كرد و  در انديشه آتاتورك چون اسلام ستيز بود، تركي گري مقدس شد. اما با توجه به همزيستي اقوام مختلف در تركيه و بهاء دادن به قوم ترك و به حاشيه رانده شدن اقوام مختلف اين تركي گرايي نيز در تركيه موجب شكل گيري مشكلات جديدي شد. اين ميراث به جا مانده ازآتاتورك در زمينه قوم گرايي و بهاء دادن به يك قوم خاص، موجب شكل گيري مشكلات متعددي براي تركيه شده است.

 او افزود: به همين خاطر است كه در تركيه همچنان شاهد موج اسلام ستيزي هستيم و در برخي موارد از حضور افراد محجبه در دانشگاه ها جلوگيري شده است. در نتيجه همين عكس المعل ها بود كه مردم تركيه به اردوان راي دادند.اردوان هم بسياري از خطاهاي آتاتورك را قبول دارد و يكي از اقداماتي كه در برنامه خود دارد بازگشت رسم خط تركيه است كه  او آرام آرام قصد دارد كه خط پيشين تركيه را جايگزين خط لاتين كند.

ارول قليچ در ادامه صحبت هايش افزود: زماني كه آتاتورك تصميم گرفت كه خط را تغيير دهد مشاوران او به او هشدار دادند كه يك شبه و ناگهاني اين كار را نكند اما او قبول نكرد و يك شبه خط را تغيير داد و مردم زمان طولاني صرف كردند تا خط لاتين را فرا گيرند. اما امروزه همگان به اين باور رسده اند كه براي مدرن شدن ضرورتي به تغيير الفباء نيست.

صالحي اميري هم با اشاره به تاثير اقدامات آتاتورك و سفر رضاخان به تركيه گفت: سفر رضا خان به تركيه و آشنايي او با اقدامات آتاتورك پيامدهاي سهمگيني براي جامعه ايراني داشت. اولين اتفاقي كه پس از اين سفر براي جامعه افتاد اين بود كه رضا خان هم يك شبه تصميم گرفت در ايران دست به اصلاحات بزند و يكي از اقدامات او ممنوعيت استفاده از حجاب بود كه تنش هاي اين تحول همچنان در كشورما به جا ماده است.

او افزود: چون رضاخان سواد كلاسيك نداشت و از رويكرد او براي اصلاحات خوشش آمده بود اقدامات او را مو به مو در ايران پياده مي كرد و در دوره پهلوي دوم نيز همين رويكرد ادامه پيدا كرد.

ارول قليچ گفت: آتاتورك براي تغييرات بسيار مصمم بود و براي همين هر كس كه با آراي او مخالف بود را اعدام مي كرد و در اين مقطع زماني 25 نفر از افراد معمم را اعدام كرد و استفاده از حجاب، عمامه و دستار را در تركيه ممنوع كرد و همه مردان را ملزم به استفاده از كلاه شاپو كرد.او رضا شاه براي اصلاحلات به اندازه آتاتورك مصمم نبود.

او در ادامه با اشاره به فعاليت هايش در اتحاديه بين المللي كشورهاي اسلامي گفت: يكي از مهم ترين اهدافي كه من در اين مدت در اتحاديه دنبال كرده ام تحكيم وحدت اسلامي ميان كشورهاي اسلامي است و فكر مي كنم توانسته ام در اين مسير با همكاري اعضاي اتحاديه تا حدودي به اين مهم دست يابم.

 او در ادامه با اشاره به روابط ايران و تركيه گفت روابط ايران و تركيه همواره فرهنگي بوده است و آثار متعدد فارسي در تركيه و كشورهاي همجوار به جا مانده است. ما تركيه اي ها توسط ايراني ها مسلمان شده ايم و از اين رو حتي بيشتر اصطلاحات ديني ما برخلاف ايراني ها به زبان فارسي است. حتي در دوران افشاريه، نادرشاه عنوان كرد كه  ايراني ها و تركيه ها با هم يك ملت را تشكيل بدهند اما دو دولت داشته باشند و تنها شرطش اين بود مذهب شيعه به عنوان مذهب پنجم پذيرفته شود اما علماي ديني دولت عثماني قبول نكردند.

در ادامه دكتر صالحي اميري با اشاره به مشتركات فرهنگي ايراني ها و تركيه ها گفت: ايراني ها و تركيه ها ميراث مشتركي دارند از جمله مثنوي معنوي كه مي توان اين ميراث را با همكاري هم ثبت جهاني كرد. البته ما براي ثبت جهاني مثنوي اقداماتي را انجام داده ايم و اگر تركيه هم در اين زمينه موافقت خود را اعلام كند مثنوي را به عنوان ميراث معنوي مشترك ثبت جهاني كنيم.

دکتر صالحي همچنين به ضرورت تدوين الگوي براي همكاري هاي فرهنگي دو كشور تاكيد كرد و گفت: بايد زمينه همكاري هاي فرهنگي دو كشور را گسترش دهيم و روي فعاليت هاي فرهنگي مشترك ميان دو كشور سرمايه گذاري كنيم. از جمله فعاليت هاي كه مي توانيم در اين زمينه انجام دهيم ايجاد گردشگردي فرهنگي ميان دو كشور است.   

«محمود ایرول قلیچ» رییس اتحادیه بین المجالس کنفرانس اسلامی ضمن ابراز خشنودي از فراهم شدن امكان بازديدش از كتابخانه ملي گفت: من در هيچ يك از لحظات زندگي ام با كتاب بيگانه نبوده ام و سال ها به عنوان استاد در دانشگاه هاي تركيه و بروكسل تدريس كرده ام همچنين 10 عنوان كتاب تاليف كرده ام كه تاكنون چهار عنوان آن به فارسي ترجمه شده است و آثار من درباره هرمنوتيك متون اسلامي ، مولوي و ابن عربي است و تاكنون دبيري كنگره هاي متعدد فرهنگي را برعهده داشته ام و در دوران جواني ام مدتي در ايران مشغول به تحصيل شده ام و زماني كه به عنوان دبيركل اتحاديه بين المللي كشورهاي اسلامي شدم و راهي ايران شدم بسيار خوشحال شدم چون فرصت مغتنمي فراهم شد تا زبان فارسي ام را تقويت كنم، اما به دليل دائم سفر بودنم به كشورهاي اسلامي اين آرزوي من محقق نشد.