مقدمه انسان سازیٰ، کتاب و مطالعه است

در نخستین روز سال تحصیلی 95- 1394 دکتر صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در گفت و گوی زنده با رادیو ایران، اظهار داشت: نيمي از ظرفيت آموزش و پرورش بايد صرف انسان سازي و تربيت انسان ها باشد.

سیدرضا صالحی امیری در این مصاحبه ضمن بیان خاطراتی از دوران دانش آموزی خود گفت: در دورانی که ما دانش آموز بودیم، طبعا ميزان علائق جامعه به درس نسبت به امروز كاملا متفاوت بود. در آن مقطع درس عمدتا با هدف آموزش براي خواندن و نوشتن و آگاهي عمومي بود و به تدريج به صورت يك نياز در سبد خانوار تعريف و بعد تبديل به الزام و اجبار شد و امروز در سبد خانواده، بحث آموزش به عنوان يك امر حياتي تعريف شده است.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: آن چيزي كه روي فرزندان ما موثر است 4 عامل است به نام خانواده، مدرسه ، هم سالان و جامعه. در دوره اخير هم پديده اي به نام شبكه هاي اجتماعي وارد اين 4 حوزه شده است. بنابر این بين خانواده و مدرسه رابطه وثيقي وجود دارد. در گذشته مسئوليت آموزش با خانواده بود اما بعد از روي كار آمدن مدرسه و نظام هاي جديد، مسئوليت آموزش به مدرسه واگذار شده است.

به تدريج مسئوليت تربيت هم به مدرسه واگذار شد. بخصوص پس از انقلاب اسلامي، در فلسفه آموزش و پرورش ساخت و تربيت انسان ها به عنوان محور قرار گرفت. آموزش و پرورش در فلسفه خودش تربيت، ساخت، معرفت جويي و كمال جويي را تعريف كرد و آموزش و پرورش پس از انقلاب نيمي اش تبديل شد به آموزش و نيم ديگر به ساخت انسان و انسان سازي.

دکتر صالحی امیری با اشاره به اهمیت مقوله کتابخوانی گفت: آن چيزي كه در مقوله كتاب و كتابخواني مهم است اين است كه ما داراي الگو باشيم. كسب دانش بايد با انگيزش همراه باشد. آموزش اجباري ما را به مقصد و مقصود نمي رساند. دانش صرفا فيزيك و رياضيات نيست. آن چيزي كه آموزش و پرورش بايد امروز در مسير خودش اصلاح كند اين است كه نيمي از ظرفيت آموزش و پرورش بايد صرف انسان سازي و تربيت انسان ها باشد كه وقتي ما فرزندان خود را از دبيرستان تحويل مي گيريم، انسان هايي باشند كه بتوانند استقلال داشته باشند، اعتماد به نفس داشته باشند. آينده نگر باشند و حداقل مهارت هاي اجتماعي و تعامل با ديگران را بدانند.

صالحی امیری در بخش دیگری از این گفتو گوی رادیویی گفت: ما از مصرف زياد صحبت مي كنيم. مصرف خوراك، پوشاك، حمل و نقل و ... اما از مصرف فرهنگي كم صحبت مي كنيم. از صداوسيما تقاضا مي كنم به اين مسئله بپردازد. اگر واقعا براي حل آلودگي هوا نيازمند يك مكانيزم و تخصص هستيم، ما امروز براي تربيت اجتماعي نياز به بالا بردن مصرف فرهنگي داريم. صداوسيما مي تواند نقش موثري به كار ببرد. براي بالا بردن مصرف فرهنگي، اولين عنصر كتاب و كتابخواني است. كتاب بستر اوليه ساخت انسان و انسان سازي است. بنابراين اگر ما آموزش را به فرزندان مان ياد مي دهيم و آداب تعامل و ارتباط با ديگران را مي آموزيم، بايد آداب مطالعه را هم بياموزيم. براي اينكه آداب مطالعه را بياموزيم بايد بدانيم كه مطالعه فقط مطالعه خشك و بي روح چند صفحه كتاب نيست. مي تواند مطالعه يك شعر يا مطالعه گروهي و مناظره روي يك متن، يك نمايشنامه و اردوي مطالعاتي باشد. و مهم تر از همه پيشنهاد رئيس جمهور محترم هست كه فرمودند ساعت كتابخواني بايد در آموزش و پرورش قطعيت پيدا كند.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در پایان اظهار داشت: آن چيزي كه مهم است اين است كه آموزش و پرورش به اين باور قطعي برسد كه نيمي از انرژي و وقتش را صرف آموزش و نيم ديگر را صرف انسان سازي بكند و مقدمه انسان سازي كتاب و مطالعه است.

(94/07/04)-رادیو ایران