رضا صالحی امیری در جلسه اختتامیه هفته نکوداشت فرهنگ پهلوانی با اشاره به کاسته شدن از سرمایه اجتماعی و انسانی در جوامع امروزی گفت: «در جامعه ماشینی امروز انسان‌ها با هم قهر هستند. همنوایی، همگرایی و همدلی در جامعه امروزین کمتر به چشم می‌خورد. می‌بینیم تصادفی در خیابان رخ می‌دهد و به راحتی به جای گفت‌و‌گو روند پرخاش جایگزین می‌شود. اما فردی تصادف می‌کند و روی زمین می‌افتد ولی کسی به آن توجه نمی‌کند و مردم بی‌تفاوت از کنارش عبور می کنند.»

وی در این جلسه که در سالن اندیشگاه کتابخانه ملی برگزار شد با اشاره به آمار پزشکی قانونی افزود: «آمارها نشان می دهد که امنیت روانی در جامعه امروز کاهش یافته است. انسان‌ها با هم مهربان و هم دل نیستند. صبح تا شب مردم با آثار تبلیغی تجاری ایرانی و خارجی رو به رو هستند اما تبلیغات فرهنگی درست و تاثیرگذار چهره‌اش بر ما نمایان نیست.

نشاط در جامعه ما رنگ باخته است که به اعتقاد من یکی از دلایل اصلی آن عدم وجود روحیه پهلوانی در جامعه و کم رنگ شدن آن است.»

او ادامه داد: «در گذشته فرهنگ پهلوانی از طریق ورزشکاران به جامعه تزریق می‌شد اما امروز این اتفاق کمتر می‌افتد. باید از حوزه پهلوانی برای بازآفرینی این روحیات استفاده کرد و آن را به نسل جدید انتقال داد. اهمیت ماجرا آنجا رخ می‌نماید که می‌بینیم در دهه چهارم تحصیلات عمومی مردم بالا رفته اما میزان فضیلت تغییری نکرده است. دارایی اقتصادی افراد بالا رفته است اما معرفت و همنوع‌دوستی تغییری نکرده. نقل است که در قدیم، اهالی یک روستا قصد سفر به حج داشتند. حجی که آن زمان به واسطه عدم توسعه وسایل حمل‌و‌نقل رفت و آمدش بیش از پنج ماه به طول می‌انجامید. از آنها پرسیده شد که نوامیس خود را در این چند ماه به که می‌سپارید، آنها پاسخ دادند بعد از خدا به پهلوان روستا. نگاه آن زمان این نبود که باید برای حراست دست به دامان نیروهای امنیتی و انتظامی شد.»

وی برای توضیح این موضوع افزود: «در آن دوره به جای ارجاع به مرجع قدرت برای کسب و حراست از جامعه، مردم به مرجع فضیلت مراجعه می‌کردند. نقش معتمدین محل، روحانیون و پهلوانان باعث حراست از جامعه می‌شد. اما امروز این مسئله از بین رفته اما جایگزینی برای آن پیدا نشده است. این اتفاق باعث کاهش چشمگیر سرمایه انسانی در جامعه می‌شود. یک جامعه می‌تواند با فقر‏، آلودگی هوا و... زندگی کند اما بدون اخلاق و فضیلت بی‌شک ممکن نیست. اگر این اتفاق بیافتد تعبیر هابز رخ داده که می‌گوید انسان‌ها گرگ هم هستند.»

صالحی امیری با تاکید بر جایگاه بزرگتر و ریش‌سفید در گذشته تصریح کرد: «در گذشته اگر دعوایی می‌شد پهلوانی به میان می‌آمد و مقدمات آشتی را فراهم می‌کرد. اگر در خانواده مشکلی به وجود می‌آمد بزرگتر خانه وارد عمل می‌شد و ماجرا را فیصله می‌داد. اما امروز به خاطر عدم وجود دیالوگ میان نسل‌ها، کوچکترین اتفاقات تبدیل به بحران می‌شود و به طور مثال دعوای کوچک زن و شوهری فردایش با احضاریه دادگاه خانواده همراه است. مهمترین دلیل این وضعیت آن است که به جای آنکه بخواهیم مشکلات را در خانه، محله، مسجد و یا زورخانه حل کنیم آن را به آخرین مرجع رسیدگی، یعنی قوه قضاییه می‌سپاریم.»

رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي راه حل این مشکلات را در راهنمایی جامعه به سمت فضیلت خواند و افزود: «این تصور که فکر کنیم دولت می‌تواند این مشکلات را حل کند بسیار دور از ذهن و غیر منطقی است. شهروندان خود باید دست به کار شوند و وظیفه پهلوانان در این عرصه بسیار مهم و حیاتی است و روحیه پهلوانی نیاز اصلی جامعه امروز ماست.»

در ادامه جلسه یاسر موحدفر، دبیر ستاد ترویج آئین پهلوانی پیرامون اهمیت این هفته گفت:‌ «خواستگاه پهلوانی و فرهنگ آن بی‌شک از زورخانه‌ها نشات گرفته است ولی بدون هیج تردیدی در زورخانه‌ها منحصر نشده است و از قدیم تا کنون گنجینه‌ای را در اختیار ما گذاشته است که باید آن را حراست کنیم و برگزاری اینگونه جلسات می‌تواند ابتدا به خود ورزشکاران این حوزه دلگرمی دهد و از جانب دیگر فضای گفت‌وگو با مسئولین را باز کند.»

ناصر عظیمی، مدیر موسسه مازیار ورزش نیز با تاکید بر اهمیت روحیه پهلوانی در جامعه تصریح کرد: «امسال برنامه‌های زورخانه‌ای و پهلوانی برای هفته مزبور پربارتر بوده است. اما باید دید چقدر فرهنگ پهلوانی در آن رنگ و معنای درست خود را یافته. فرهنگ پهلوانی به ورزشکاران منحصر نمی‌شود و هر ورزشکاری نیز پهلوان نیست. چون ورزشکار برای ایستادن بر سکوی پیروزی تربیت می‌شود اما پهلوان می‌ایستد تا دست افتادگان را بگیرد.»

در ادامه این جلسه، مرشدی به آوازخوانی زورخانه‌ای و یکی از هنرمندان شاهنامه‌خوانی نیز به خوانش بخشی از فرهنگ مکتوب پهلوانی ایران پرداخت. در این جلسه از تندیس پهلوانی نیز رونمایی شد و ده نفر از پیشکسوتان این عرصه نشان و جوایز خود را از رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی دریافت کردند.

(1394/05/12)